23 Ocak 2008 Çarşamba

Kiracılara yeni haklar

Türk Borçlar Kanunu Tasarısı, kiracı-ev sahibi ilişkisi konusunda önemli yenilikler getiriyor.

Kira bedellerinde yapılacak artışlar, bir önceki yılın üretici fiyat endeksini (ÜFE) geçemeyecek. Konut ve işyeri kiralarında depozite, 3 aylık kira bedelini aşamayacak. Dövizle yapılan kira kontratlarında, 5 yıldan önce artış yapılamayacak. Komşulara gerekli saygıyı göstermeyen kiracının sözleşmesi iptal edilecek

TBMM Başkanlığına sunulan Türk Borçlar Kanunu Tasarısına göre, mal sahibi, kiralık yeri kararlaştırılan tarihte, sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim etmekle yükümlü olacak. Kiralık yerle ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülükleri mal sahibi karşılayacak. Kiralanan yer sonradan ayıplı duruma gelirse kiracı, mal sahibinden ayıpların giderilmesini, kira bedelinden ayıpla orantılı bir indirim yapılmasını ya da zararının giderilmesini isteyebilecek. Önemli ayıp durumunda kiracının sözleşmeyi fesih hakkı saklı olacak.
Kiracı, mal sahibinden kiralanan yerle ilgili ayıbın uygun bir sürede giderilmesini isteyebilecek. Bu sürede ayıp giderilmezse kiracı bu ayıbı mal sahibi adına gidertebilecek ve bundan doğan alacağını kira bedelinden kesebilecek.

KİRA ARTIŞINA VE DEPOZİTOYA SINIRLAMA
Kira sözleşmelerinde kira bedelinin belirlenmesi dışında, kiracı aleyhine değişiklik yapılamayacak. Tasarıya göre kira bedelleri, bir önceki yılda gerçekleşen üretici fiyat endeksindeki (ÜFE) artış oranını geçmemek koşuluyla artırılabilecek. Bu kural bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanacak.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hakim tarafından, kiralananın durumu gözönüne alınarak hakkaniyete göre belirlenecek. Kira bedeli yabancı bir para birimiyle belirlenmişse, 5 yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamayacak. Bu süre geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de dikkate alınarak emsal kira bedellerine göre güncelleme yapılacak.

Konut ve çatılı işyerlerinde, mal sahibine verilen depozito miktarı, 3 aylık kira bedelini aşamayacak. Güvence olarak para verilmesi kararlaştırılmışsa kiracı, mal sahibinin onayı olmaksızın çekilmemek üzere, parayı vadeli bir tasarruf hesabına yatıracak. Güvence senetleri ise bankaya depo edilecek. Banka güvenceleri ancak, iki tarafın rızasıyla veya kesinleşmiş bir mahkeme kararı ya da icra kararına dayanarak geri verebilecek.SÖZLEŞME UZATIMIKonut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, süre bitiminden en az 15 gün önce bildirimde bulunmadığı takdirde sözleşme aynı koşullarla 1 yıl uzatılmış sayılacak. Mal sahibi, sözleşme süresinin bitimine dayanarak sözleşmeyi sona erdiremeyecek.

Sözleşmenin imzalanmasından sonra kiralanan yer herhangi bir nedenle el değiştirirse, yeni malik kira sözleşmesinin tarafı olacak. Kiralanan yerin el değiştirmesiyle ilgili hükümler, kıyas yoluyla uygulanacak. Kiracı, aksine sözleşme olmadıkça, kira bedelini ve gerekiyorsa yan giderleri, her ayın sonunda ve en geç kira süresinin bitiminde ödeyecek. Kiracı, kiralanan yerin tesliminden sonra hemen ödenmesi gereken kira bedelini veya yan gideri ödemezse, mal sahibi yazılı olarak bir süre verecek. Bu süre içinde de ödenmezse mal sahibi, sözleşmeyi feshedeceğini kiracıya bildirecek.

Kiracıya verilecek süre en az 10 gün, konut ve işyeri kiralarında ise en az 30 gün olacak. Süre, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren işlemeye başlayacak.KOMŞUYA SAYGIKiracı, kiralanan yeri sözleşmeye uygun olarak özenle kullanacak ve komşulara gerekli saygıyı gösterecek. Kiracının bu yükümlülüğüne aykırı davranması durumunda ev sahibi otuz gün süre vererek durumunu düzeltmesi için ihtarda bulunacak. Ancak, kiracının davranışları komşular tarafından çekilmez hale gelirse, ev sahibi yazılı bildirimle sözleşmeyi hemen feshedebilecek.
Kiracı, kiralanan yerin olağan kullanımı için gerekli temizlik ve bakım giderlerini ödemekle yükümlü olacak. Mal sahibi, konut veya işyerinde kira sözleşmesinin feshini gerektirmeyen yenilik ve değişiklikler yapabilecek.

Kiracı, ev sahibinin rızasıyla konut veya işyerinde değişiklikler yapabilecek. Yazılı olarak kararlaştırılmadıkça, mal sahibi eski haline getirilmesini isteyemeyecek.
Kiracı, mal sahibinin yazılı rızasını almadıkça kira ilişkisini başkasına devredemeyecek. Fakat mal sahibi, işyeri kiralarında haklı bir sebep olmadıkça bu rızayı vermekten kaçınamayacak.

SÖZLEŞME FESHİ

...Kiracı, sözleşmenin bitiş süresinden önce kiralanan yeri geri vermesi durumunda, kira sözleşmesinden doğan borçları makul bir süre ödemeye devam edecek. Yeni bir kiracı bulunması durumunda, kiracının kira sözleşmesinden doğan borçları sona erecek. Kiracının ölmesi durumunda mirasçıları, yasal fesih bildirim süresine uyarak en yakın fesih dönemi sonu için sözleşmeyi iptal edebilecek.
Kiracı, kiralanan yeri ne durumda teslim almışsa, kira sözleşmesinin bitiminde o durumda yeri geri vermekle yükümlü olacak. Ancak, kiracı sözleşmeye uygun kullanım dolayısıyla kiralananda meydana gelen eskimelerden ve bozulmalardan sorumlu olmayacak. Mal sahibi, kiracının sorumlu olduğu eksiklikleri ve ayıpları hemen yazılı olarak bildirecek.
Kiracı, sözleşmede aksi öngörülmedikçe ısıtma, aydınlatma ve su gibi kullanma giderlerini karşılayacak. Kiracı ayrıca istemesi durumunda bu faturaların bir örneğini mal sahibine verecek.

TAHLİYEDE EŞ RIZASI ARANACAKA

ile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda kiracı, eşinin açık rızası olmadıkça kira sözleşmesini feshedemeyecek. Bu rızanın alınması mümkün olmazsa veya eş haklı sebep olmaksızın rızasını vermekten kaçınırsa kiracı, hakimden bu konuda bir karar vermesini isteyebilecek.
Mal sahibi, bakmakla yükümlü olduğu kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi olması durumunda, kiralanan yerin inşası ve imarı amacıyla esaslı onarım, genişletme ya da değiştirme durumunda 1 ay içinde açacağı davayla sözleşmeyi sona erdirebilecek.
Mal sahibi, bu gerekçelerle kiracıyı çıkartması durumunda, kiralık yerini 3 yıl süreyle başka bir kiracıya veremeyecek. Yeniden inşa veya imar amacıyla boşalttırılan yerler de eski haliyle, haklı bir sebep olmaksızın aradan üç yıl geçmedikçe başkasına kiralanamayacak. Yeniden inşa ve imarı gerçekleştirilen taşınmazlarda, eski kiracalar, öncelik hakkına sahip olacak. Bu hak, mal sahibinin yapacağı yazılı bildirimi izleyen bir ay içinde kullanılması gerekecek. Bu öncelik hakkı sona erdirilmedikçe, konut veya işyeri 3 yıl süreyle başkasına kiralanamayacak.
Bu hükümlere aykırı davranan ev sahipleri, eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere tazminat ödemekle yükümlü olacak.

13 Ocak 2008 Pazar

Çok para harcayana ev kredisi verilmeyecek

İşte bir çok banka tarafından kullanılması beklenen Mortgage formülü...
14.01.2008 09:07
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), dünyayı sarsan mortgage benzeri krizin Türkiye’de de yaşanmaması için bankalara, konut kredisi verirken çok hassas davranmalarını sağlayacak bir formül önerdi. BDDK’nın çıkardığı Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi’nde yer alan formül, Nermin Çelik ve Güven Murat isimli uzmanlar tarafından hazırlandı. “Müşterilerin İpotekli Konut Kredisi Taleplerini Nicel Değerlendirme Modeli Önerisi” başlığını taşıyan formülde, bankalara, bildik müşteri istihbaratının çok ötesinde, konut kredisi verirken adeta kılı kırk yarmaları öneriliyor. İşte, önümüzdeki dönemde bir çok banka tarafından kullanılması beklenen formülden ayrıntılar:

PATRONU NİTELİKLİ Mİ?İş yeri görüşme bilgileri sayesinde kişinin iş ahlakı, çalıştığı yerin yapısı, yönetimin kalitesi, firma sahiplerinin mesleki nitelikleri hakkında bilgiler edinilmektedir. Edinilen bilgiler, puana dönüşerek kredi talebinde bulunan müşterinin geleceğini etkiliyor. Formüle göre, örneğin patronunun mesleki nitelikleri zayıf olan kredi müşterisinin konut kredisi alma şansı azalıyor. Aylık gider hesaplanırken kira, elektrik, telefon, giyim, mutfak, sağlık, eğitim, sigorta primleri ve ulaşım gibi tüm giderler toplanarak, bunun üzerine borç taksiti ödemeleri ekleniyor. Kredi uzmanı, müşterinin aylık gelir ve gider uygunluğunu tespit ediyor.Müşterinin sahip olduğu gayrimenkul, taşıt, arsa vb. varlıklardan oluşan mal varlığı da mali bilgiler kapsamında değerlendiriliyor. Aylık harcaması yüksek olanların kredi alma şansı azalıyor. Müşterinin öğrenim durumu, mesleki avantajları, çalıştığı kurumdaki unvanı ve performansına göre beklenen terfi olasılıkları, çalıştığı sektörün mevcut durumu ve gelecekteki durumuna ilişkin beklentiler ile çalışma süresi (deneyim) ve devamlılığı müşterinin kredibilitesini etkiliyor.

AİLE BİLGİLERİ
Kredi uzmanına, müşteriye ipotekli konut kredisi verilmesi kararına ilişkin değerlendirme yaparken aile bilgilerini de göz önünde bulundurması öneriliyor. Kredi alan kişinin eşinin öğrenim durumu ve mesleğinin hane gelirine etki ettiğinden kredi puanını etkiliyor. Müşterinin bakmakla yükümlü olduğu kişilere dair sorumluluklarını yerine getirme düzeyi ise, kredi uzmanının müşteriye karşı güvenini arttıran bir faktör olarak kredi puanı hesaplanırken modele pozitif etki ediyor.Bankalar, bütün bu incelemelerin ardından kredi talep eden müşterileri hakkında bir puan oluşturuyor. Puanlamada, müşterinin mali durumu ve teminatları önemli rol oynuyor. Diğer unsurlar ise güven açısından kritik önem taşıyor. Kredi puanı, bankaların ipotekli konut kredisi talebinde bulunan müşterilere sadece kredi verip vermeyeceğini değil, aynı zamanda hangi faiz oranından kredi kullandıracağını da etkiliyor. Puanı yüksek çıkan müşteriden ek teminat dahi istenmeden kredi veriliyor. Düşük puanlı müşterilerden ise ek teminatlar talep ediliyor ya da kredi talebi karşılanmıyor.
Bugün

6 Ocak 2008 Pazar

İstanbul'da iş alanları yeniden şekilleniyor

İşte yeni iş adresleri..06.01.2008 12:25

Kartal, Ambarlı, Gümüşyaka, iş dünyasının yeni adresi oluyor. Değirmenköy'e Teknopark ve ihtisas hastanesi, Hadımköy'e ise ticaret üssü kurulacak. Dev yatırım projeleri: İstanbul’un yeni metropol planı yavaş yavaş şekilleniyor. İstanbul Metropolitan Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi (İMP) Proje Yürütücüsü Prof. Hüseyin Kaptan, onay sürecinde olan İstanbul Çevre Düzeni Planı’nın iş dünyasını ilgilendiren yönlerini açıkladı.
İstanbul Ticaret Gazetesi’nde Soyhan Alpaslan’a konuşan Kaptan, İstanbul’da şehir içinde kalan birçok sanayi alanını taşınmak zorunda olduğunu söyledi. İşte Kaptan’dan İstanbul’un yeni iş adresleri ile ilgili çarpıcı açıklamaları.
YENİ İŞ MERKEZLERİ GELİYOR
Maltepe Sanayi Bölgesi, Bayrampaşa ve Topkapı’daki sanayi alanları desantralize edilecek. Buralardan boşalan sanayinin yerine MİA’lar, yani merkezi iş alanları kurulacak.
Seyrantepe sanayi bölgesinden, Kağıthane’deki sanayi bölgesine kadar alan dönüşümü gerçekleştirilecek.
Gaziosmanpaşa’da, sanayiden merkeze dönüşüm için özel proje alanları yapılacak. Burada orta yoğunlukta ticaret ve hizmetler sektörü gelişecek.
Limanın yükü Diliskelesi ve Ambarlı Limanlarına aktarılacak.
TUZLA OSB TAŞINACAK
İkitelli’de yeni sağlık üniversiteleri olacak. Burada raylı sistemler, karayolu, deniz yolu ve Marmara Bölgesi’nin en büyük havalimanı projesi yer alıyor.
Anadolu yakasının güçlü çekim merkezi olan Kartal, İstanbul’un önemli ofis ve konut merkezlerinden biri olmaya hazırlanıyor. Tuzla’nın E-5 karayolu, güneyinden başlayarak sanayi alanları ticaret hizmet alanlarına dönüşüyor. Desatralize edilecek sanayi, Tuzla OSB’ye taşınacak.
SİLİVRİ’DE LOJİSTİK MERKEZ
Silivri Gümüşyaka’da büyük bir lojistik merkez olacak. Ankara’dan çıkan biri raylı sistemle ve bir kaç aktarmayla Gümüşyaka’ya gelebilecek. Karayolu bağlantılarını da kuvvetlendireceğiz. Ayrıca Selimpaşa-Silivri arasında yapılacak havalimanı da çok önemli.
Avrupa yakasının lojistik merkezi Hadımköy olacak. Hadımköy sanayi bölgesine raylı sistem ile bağlanacak liman roro ve ro-la taşımacığında da önemini koruyacak.
HALLER HADIMKÖY’E
Tekirdağ’ın Değirmenköy bölgesinde yüzde 70 yeşil alan miktarı korunarak bir teknoloji üssüne dönüşecek. Araştırma, geliştirme, eğitim, hizmet birimi olacak burası. Aynı bölgede ihtisas hastaneleri, yer alacak.
Sebze, meyve ve gıda gibi toptancı halleri kısa bir zamanda yeni yerlerine gidecek. Adresleri Hadımköy. Balık halini yeni yeri ise Gürpınar’da olacak.
YENİBOSNA-GÜNEŞLİ HİZMET SEKTÖRÜNE DÖNÜŞECEK
Hüseyin Kaptan’ın verdiği bilgiye göre, Kartal kıyı kesimi dönüşüm projesi kapsamında, 100’e yakın fabrika bölgeyi boşlatacak, bin yatlık marina yapılacak ve bölgede yüzlerce konut üretilecek. Dudullu, Ümraniye bölgesindeki sanayi yapılaşmaları, organize sanayi bölgeleri bulundukları yerlerden uzaklaşmak zorunda kalacak. Gebze ve Tuzla’ya taşınacaklar. Haydarpaşa Limanı’nın bazı fonksiyonları Ambarlı Limanı’na taşınacak. Ambarlı’daki sanayi ise Marmara Ereğlisi’ndeki eski NATO Limanı’na taşınacak.Yenibosna- Güneşli, Halkalı, İkitelli, Atatürk Havalimanı aksı, hizmet sektörüne dönüşecek. Uluslararası ilişkilerin yoğunlaştığı, finansın tercih bölgesi ve özel sektörün karar alma merkezi olabilecek bir aks olacak.
Bugün

www.emlakonline.org

www.emlakonline.org yayın hayatına başlamıştır.